Het stond in de krant
WOELIGE SEPTEMBERDAGEN IN 1874.
In “De Gazette van Gent” van zaterdag 5 september 1874 heeft een journalist de Gemeente Nazareth in de belangstelling gebracht met volgend artikel :
De Gemeente Nazareth is sedert eenige dagen gansch in beroering, ziehier om welke reden. Het gemeentebestuur had de afschaffing gevraagd van een klein deeltje des Kerkwegs, om, in de plaats van dat de Breedestraat te volgen, en had dit bij koninklijk besluit verkregen. De verandering gaf omtrent vijf meters meer lengte aan de weg om van de zijde van Kruishoutem naar de kerk te gaan, maar verbeterde dien onder opzichte van veiligheid aangezien hij niet, gelijk vroeger, langs eene gracht liep, hetgeen des avonds, vooral in den winter, niet zonder gevaar was. Eenige lieden kwamen tegen het gemelde besluit in verzet, wierpen de planken neer, die langs den ouden weg gesteld waren en verklaarden luidop dat zij van geenen “omweg van vijf stappen” hooren wilden.
Het gemeentebestuur deed eene proclamatie aanplakken waarbij de rust en de gehoorzaamheid aan de wettelijke overheid bevolen alsmede alle samenscholingen van meer dan vijf persoonen verboden werden. De misnoegden, in groot getal, hielden er geen rekening van en gingen zelfs zooverre zich te wapenen de eene met een geweer, de andere met eenen riek, bijl, hamer, stok of eene zaag.
Het parket onzer stad (Gent) is reeds tweemaal naar het tooneel der onlusten gegaan en heeft de misnoegden aangemaand om kracht aan de wet te laten, hun de gevolgen van hunnen tegenstand doende voorzien. Het schijnt evenwel dat de gasten niet hooren willen ondanks een sterke afdeeling gendarmen (15 mannen ) door het plaatselijk bestuur was opgeeischt. De gewapende bende heeft de gendarmen doen achteruitgaan, een kerel met een draaipistool dreigde zelfs een gendarm te zullen doodschieten, wanneer hij de bajonnet die hij hem op de borst hield , niet wegtrok.
De onderwijzer had aan zijne schoolkinderen bevolen niet meer langs den verboden weg te gaan. Wat deden de ouders ? Zij namen de kleinen bij de hand en leidden hen langs daar weer naar school, hen alzoo leerende het gezag te miskennen.
De muiters zijn in het bezit van een paar kanontjes waarmede zij het signaal geven om de veldarbeid te staken en bijeen te komen. Gewapend liggen er velen op eenigen afstand, omtrent den Dragonder, in kanten en grachten en zenden gedurig mannen uit naar de plaats ( het dorp) om nieuws te vernemen. Drie vermoedelijke daders zijn gisteren morgend aangehouden.
Op zondag 6 september kan de krant berichten dat de onlusten te Nazareth beeindigd zijn door tussenkomst van politie en justitie en dat de werken kunnen verdergezet worden. Deze boerenopstand moet de gemoederen fel beroerd hebben want ook de “Gentsche Mercurius” geeft uitvoerig verslag van de feiten en voegt er zelfs bij dat de kerkweg die werd afgesloten gevaarlijk was omdat “reeds verscheidenen mensen in de gracht verdronken waren” en de krant besluit dat ” het onverstand der boeren onbegrijpelijk is”
Het moet ons niet verwonderen dat ook pastoor Philippe met de zaak begaan was en zijn visie optekende in het liber memorialis. Van hem krijgen wij meer precieze gegevens :
“In de maend September dezes jaers zijn moeilijkheden ontstaen ter gelegenheid van het verleggen van den kerkweg, gezegd van het Kauterken naer het Dorp. Deze weg die lag tusschen de beek en het huis en erve nu behoorende aen zekeren KAREL KLAUWAERT, kuiper, werd van over een jaer door KLAUWAERT belemmerd met hem te overdekken door zware afgekapte takken, voortkomende van de boomen die langst de beek stonden.
Dit was, zoo men zegt, aen CLAUWAERT opgegeven maer hij was daertoe door de bevoegde overheid nogniet gemachtigd. Het volk heeft dan die takken weggeworpen op den grond aen CLAUWAERT toebehoorende, en is blijven gaen over den weg. Dit heeft omtrent een jaer geduerd tot dat CLAUWAERT behoorlijk bemachtigd was die weg voor goed op te schorten en eenige stappen verder te verleggen.
’t Is dan dat de moeilijkheden begonnen zijn. Het volk van den Dragonderhoek wilde met geweld van den ouden weg gebruik maken, al de afsluitsels die er gesteld waren sloeg het aen stukken en niet tegenstaende het verbod der politie die er tegenwoordig was ging het door den ouden weg.
Men heeft dan een twintigtal gendarmen doen komen die hier omtrent 14 dagen met man en peerd verbleven zijn. Dit heeft niet belet dat het volk langst die weg is blijven gaen tot dat men begonnen heeft er eenige van de bijzonderste wederspannige voor de Regter van Instructie te doen verschijnen en proces verbaal t’hunnen laste op te stellen. Er is dan in de bladen een artikel verschenen dat al wie denzelven zal gelezen hebben zich zal ingebeeld hebben dat geheel Nazareth in vuur en vlam stond. Nogthans het was er nogal ver af. ’t Is waer dat eenige bewooners van den Dragonderhoek nog al wat opgespeeld en zich tegen de burgerlijke overheid verzet hebben , wat geroepen en getierd hebben. Hierin hadden zij zich laten opmaken door zekeren Deynschen kwaedstoker en zoo men zegt door eenen persoon die zich sedert eenigen tijd in Nazareth gevestigd heeft . Maer het is onwaer dat zij met pistolen, geweren enz., verschenen zijn om tegen de wettige macht te vechten, gelijk het in bovengemeld artikel gezegd was.
De reden waerom de bewooners van den Dragonderhoek zoo zeer tegen het verleggen van den weg waren was dat dit een begin was van gansch den Kouterweg op te schorten gelijk men het over 40 jaren nog eens had willen doen en in dit geval hadden die inwooners groot gelijk want dan zouden zij moeten gaen hebben door de groote straet die des winters bijna ontoegankelijk is daer en boven 10 à 20 minuten omweg doen en ten tweede omdat CLAUWAERT aen het meestendeel niet behaegt.
Volgens sommigen zou al dat gerucht geen plaets gehed hebben, had men eenvoudiglijk de weg goed afgesloten en drij à vier processen verbal gemaekt ten laste van de afbrekers. ’t Is wat men eindelijk gedaen heeft en sedert is alle opstand gedaen geweest, de oude weg langst de beek is gedood en de nieuwe weg is voor goed geopend.”
(De pastoor relativeert de problemen, ook al omdat de Kouterweg een kortere verbindig met de kerk was, die niet volledig mocht verdwijnen.)
Wij kunnen deze “boerenopstand” afronden met een kort verslag van de gemeenteraadszitting van 10/9/1874:
“De Heer burgemeester-voorzitter geeft verslag over de onlusten die de gemeente ten gevolge van het gedeeltelijk verplaatsen van den Kouterwegel beproefd hebben en op zijn voorstel stemt de raad eenparig bedankingen aan het adres van de Heer De Suter, luitenant der gendarmerie te Gent, voor de diensten door hem bewezen en voor de regeltucht en het voorbeeldig gedrag van zijn manschappen gedurende hun verblijf in de gemeente van 1 tot 8 september. Ook de politiecommissaris en de veldwachter worden geprezen voor hun bekwaamheid. Op voorstel van de burgemeester keurt de raad een beloning van 100 F goed, waarvan 1/5 voor de politiecommissaris en 2/5 voor de veldwachter. De totale uitgaven door de onlusten veroorzaakt bedragen 700 F, vooral omdat de gendarmen gedurende een week onderdak moesten krijgen.
Met qausi met zekerheid kan gezegd worden dat bovengenoemde Klauwaert , Clauwaert, de genaamde Charles Louis Clauwaert is, kuiper, geboren te Nazareth op zondag 2/11/1834. Het is eveneens Clauwaert Charles Louis die bij de beroepen in 1900 vermeld is als brouwer onder de naam Clauwaert Karel Lodewijk.
Van deze Charles Louis Clauwaert ligt nog steeds een grote grafzerk aan het hoofdkoor buiten de Kerk.
Koperslager Henri Clauwaert, geboren te Nazareth op 26/12/1839 is de broer van bovengenoemde Charles Louis Clauwaert .
Zie ook:
zie ook: